Deltaplan oké, maar voortaan wel met veerkrachtmeting!
Leestijd: 3 minuten
VEERKRACHT SOCIAAL ECOLOGISCHE SYSTEMEN
DOOR Albert Sikkema |
November 2018
Een deltaplan leidt niet alleen tot droge voeten, maar heeft ook andere, deels onbedoelde effecten. Bestuurskundige Art Dewulf coördineerde onderzoek naar de effecten van delta-interventies in Vietnam en Bangladesh. Wie bepaalt het beleid, wie profiteert ervan en wie trekt aan het kortste eind? Dat bepaalt de veerkracht van een deltagebied.
De Mekongdelta in Vietnam is de rijstschuur van Zuidoost-Azië. Veel rijstboeren in deze delta hebben maar liefst drie rijstoogsten per jaar, maar dat kan alleen als hun land achter metershoge dijken ligt die het wassende water in de regentijd tegenhouden.
Die dijken zijn aangelegd voor de rijstboeren, maar nu het land het hele jaar droog is, is het vaak lucratiever om groenten te verbouwen. Bovendien neemt de bodemkwaliteit af, omdat de nutriënten-aanvoer door de overstromingen is gestopt.
Mekongdelta in Vietnam.
FOTO Shutterstock
Links: De Mekongdelta in Vietnam is de rijstschuur van Zuidoost-Azië. Rechts: Boeren in het gebied Tangail in Bangladesh zijn door een aangelegde dijk beter beschermd, waardoor hun oogsten verbeteren. FOTO's Shutterstock
Tien tot twintig jaar na de aanleg van de dijken heeft de delta-interventie ‘een afnemende meerwaarde’, zegt bestuurskundige Art Dewulf. Samen met Long Hoang van de groep Water Systems and Global Change begeleidde hij onderzoek in de Mekongdelta.
Afnemende opbrengsten
Het bedijkingsproject in de Mekongdelta pakte aanvankelijk geweldig uit voor de rijsttelers, omdat ze elk jaar een extra oogst konden realiseren. Maar inmiddels hebben de rijstboeren te maken met afnemende opbrengsten en lage prijzen en zit de groeiende groenteteelt de rijstteelt in de weg. “De veerkracht van de rijsttelers neemt inmiddels af”, stelt Dewulf.
Het bedijkingsproject in de Mekongdelta pakte aanvankelijk geweldig uit, maar de veerkracht van de rijsttelers neemt inmiddels af
In Bangladesh, waar hij samen met ontwikkelingssocioloog Jeroen Warner het onderzoek begeleidde, is iets soortgelijks aan de hand. Daar is in de jaren 90 een dijk aangelegd in het district Tangail om een gebied van 130 vierkante kilometer. De boeren in dit gebied zijn beter beschermd, hun oogsten verbeteren en hun land is meer waard. Maar de boeren buiten deze dijk hebben nu te maken met meer overstromingsgevaar, want het water van de Ganges moet ergens naartoe.
Naam
Prof.dr. Art Dewulf
Functie
Hoogleraar Bestuurskunde Wageningen Universiteit & Research
Resilience onderzoek
Onderzoek naar de effecten van delta-interventies voor de veerkracht van een deltagebied
Team
Voor dit onderzoek werkt ArtDewulf samen met een team van wetenschappers van Wageningen University & Research en Can Tho University Vietnam
Veel rijstboeren in de Mekongdelta hebben maar liefst drie rijstoogsten per jaar.
FOTO Phuong Nguyen/Shutterstock.
In het kader van de deltaplanning moeten besluitenmakers dit soort effecten van te voren in kaart brengen, vindt Dewulf. “In navolging van een milieueffectrapportage pleiten wij voor een veerkrachtmeting, een social resilience impact assessment. Daarbij breng je de gevolgen in kaart voor alle bevolkingsgroepen die het effect van een delta-interventie gaan ondervinden. Daarmee kun je ongewenste bijeffecten voorkomen en nadenken over mitigerende maatregelen voor deze groepen. Zo’n draagkrachtmeting is nu niet opgenomen in de deltaplannen.”